Takiej dewastacji, jakiej dokonała wichura w Pawłowicach najstarsi mieszkańcy wsi nie pamiętają. Powalone drzewa, zniszczone słupy energetyczne, zerwane dachy w kilku domostwach. I w tym wszystkim ogromnego dzieła zniszczenia dopełniła wichura, niszcząc zabytkowy cmentarz zwalonymi drzewami, które zrujnowały nagrobki.
– Cała okolica i nasza wieś przypominała krajobraz po bombardowaniu. Jak jechałam do pracy, to wszystko wyglądało tak, jakby jakaś wojna była. Dookoła drogi drzewa wyrwane z korzeniami. Straty są przeogromne – mówi jedna z mieszkanek Pawłowic.
Rozbity cmentarz
Szalejący huragan nie oszczędził zabytkowego cmentarza należącego do Parafii św. Bartłomieja Apostoła w Pawłowicach. Wiatr przewrócił pięć drzew, w wyniku czego zostało uszkodzonych kilkanaście grobów. Niektóre niemal w całości rozbite. Wiele uszkodzonych będzie wymagało naprawy.
Cmentarz został założony na początku XIX wieku. Z tego okresu znajduje się kilkanaście grobowców. W jednym z nich pochowany został Józef Adam Chełmoński, ojciec słynnego malarza Józefa Chełmońskiego. Jest tu także nagrobek ks. Jan Sadowski, administratora pawłowickiej parafii w Pawłowicach z XIX wieku. Wśród zabytkowych są grobowce rodzin Krąkowskich, Skrutkowskich,, Nowina-Sroczyńskich i Kobielskich. Na cmentarzu są dwie oddzielne kwatery grobów. W jednej są pochowani żołnierze polegli w obronie ojczyzny w latach 1939-1944. Kwatera ta została odnowiona w 2002 roku. W drugiej pochowanych jest 20 ojców i braci z Niepokalanowa, pierwszych towarzyszy ojca Maksymiliana Marii Kolbe. Parafia w Pawłowicach jest uznana za parafię matkę dla parafii w Niepokalanowie.
Apel o ratowanie cmentarza
Jeszcze tego samego dnia w parafii św. Bartłomieja Apostoła w Pawłowicach podjęta została decyzja, by zwrócić się z apelem do parafian oraz mieszkańców gminy Teesin i powiatu sochaczewskiego, a także innych ludzi dobrej woli o ratowanie zabytkowego cmentarza. W związku z tym ogłoszona została zrzutka na ten cel.
„Zebrane pieniądze zostaną przeznaczone na usunięcie szkód spowodowanych wichurą, a także na wycinkę kolejnych drzew, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi i nagrobków. Wiele niewielkich nawet wpłat może uratować nasz zabytek. Prosimy o wsparcie. Można także pomóc, wpłacając darowizny bezpośrednio na konto parafii” – informuje na stronie zrzutka apel parafii św. Bartłomieja Apostoła w Pawłowicach.
Cmentarz wpisany jest do rejestru zabytków, stąd wszystkie prace będą prowadzone pod nadzorem płockiej delegatury Mazowieckiego Konserwatora Zabytków.
Część mieszkańców jednak zauważa, że już wcześniej sygnalizowała proboszczowi pawłowickiej parafii usunięcie z cmentarza części starych drzew, które chorowały lub były w kiepskim stanie.
– Teraz to trochę za późno na ich usunięcie. Zapewne nie doszłoby do takiej masakry na cmentarzu i dałoby się choć częściowo uniknąć obecnej skali zniszczeń – mówi mieszkaniec Pawłowic.
Jednak i on potwierdza, że zarówno proboszcz, jak i mieszkańcy wsi muszą się wziąć do roboty, zakasać rękawy i usunąć szkody na cmentarzu.
Darowizny na usuniecie zniszczeń na cmentarzu można wpłacać bezpośrednio na konto parafii – Parafia Świętego Bartłomieja Apostoła w Pawłowicach, Pawłowice 15, 96-515 Teresin, nr parafialnego konta bankowego: 21 9284 0005 0013 6897 2000 0010.
Można też wpłacać pod linkiem – https://zrzutka.pl/pdnua9, gdzie zbierane są fundusze na usunięcie szkód na zabytkowym cmentarzu w Pawłowicach.
Bogumiła Nowak
Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis