Marszałek Województwa Mazowieckiego wraz z zespołem Zakładu Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym z Politechniki Warszawskiej, realizują badania dotyczące rozpoznania i oceny cech krajobrazu pod kątem tradycji, tożsamości i swojskości na obszarze województwa mazowieckiego.
– W sumie to trochę zaskakujące badanie i na pierwszy rzut oka nie wiadomo, o co chodzi. Jednak Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego prosiło mieszkańców o wypełnienie ankiety, w której trzeba było odpowiedzieć w sumie na 12 pytań. Zerknęłam pod link z ankietą z ciekawości i jak się okazuje, ten anonimowy sondaż jest próbą oceny, na ile mieszkańcy uczestniczą w kształtowaniu tradycji i tożsamości swego regionu. Pytania nie są trudne, a wypełnienie całości nie zajęło mi dłużej niż 5 minut – mówi jedna z mieszkanek powiatu sochaczewskiego.
Dziedzictwo małych ojczyzn
Czego dotyczy ankieta i jej pytania? Na początek jest pytanie: jak długo mieszka się na terenie miasta lub gminy. Zakreślić trzeba było jeden z wariantów wypowiedzi przedstawionych pod pytaniem. Są też pytania, czy często uczestniczy się w kultywowaniu tradycji i w imprezach lokalnych, czy znamy jakieś tradycje lokalne, obyczaje i zwyczaje typowe dla zamieszkiwanego miejsca. Kolejne pytania dotyczą szczegółowo najpopularniejszych form rękodzieła (plastyki, obrzędów, rzeźby, strojów ludowych, bukieciarstwa, wystroju). Trzeba wybrać to, co najbardziej typowe dla naszej okolicy. Są pytania o lokalną muzykę – zespoły i kapele ludowe, architekturę wiejską, kulinaria typowe dla naszego miejsca zamieszkania. Inne pytania dotyczą placówek zajmujących się tradycją regionu – muzeów, skansenów, miejsc pamięci.
Nie pominięto kwestii dotyczących naszej aktywności lub udziału w organizacji imprez lokalnych – warsztatów, festiwali, festynów, koncertów i kiermaszów. Są też pytania o uczestniczenie w obrzędach religijnych, znajomość tych obrzędów i obyczajów. Czy w związku z tym są jakieś zabytki z przeszłości, budownictwo sakralne, dokumenty i pozostałości archiwalne.
Na koniec są bardziej osobiste pytania, np. za co ceni się swoje miejsce zamieszkania, czy czuje się z nim związanym oraz czy aktywnie uczestniczy w życiu codziennym lokalnej społeczności. Ankietę zamyka pytanie o płeć, wiek i wykształcenie.
„Przedmiotem badania ankietowego jest rozpoznanie materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturalnego województwa mazowieckiego. Państwa opinia w tej sprawie jest dla nas szczególnie istotna, gdyż dotyczy postrzegania najbliższego otoczenia i wspólnego dziedzictwa naszych małych ojczyzn” – informują autorzy ankiety, zaznaczając, że to ukierunkuje działania społeczne i kulturalne poszczególnych gmin i miejscowości.
Barometr tradycji
– Chciałbym bardzo wiedzieć, czy wyniki tego badania zostaną w jakiś sposób upublicznione i czy uda nam się poznać, jaki jest barometr tradycji i naszej swojskości. Jak oceniana jest nasza tożsamość lokalna. Na ile społeczność lokalna identyfikuje się ze swoim miejscem zamieszkania – mówi pan Stanisław, mieszkaniec gminy Brochów.
Uważa, że część odpowiedzi na pytania może zaskoczyć ankieterów, gdyż można aktywnie współuczestniczyć i działać w społeczności lokalnej, nie odczuwając jednocześnie więzi z danym terenem i nie utożsamiając się z daną społecznością.
– Sporo jest osób, zwłaszcza teraz, które mieszkają na jakimś obszarze i nie identyfikują się ze swoim miejscem zamieszkania, uznając to tylko za tymczasowy adres lub nie czując przywiązania do tradycji lokalnej. To znak naszych czasów, globalizacji. Dużo ludzi też wędruje i przemieszcza się. Oni tkwią często w innej tradycji, niemającej związku z Mazowszem, czy nawet naszym krajem – stwierdza pan Stanisław.
Odpowiedzi na ankietę przyczynią się do wykonania Audytu Krajobrazowego Województwa Mazowieckiego. Zostaną one także wykorzystane w realizacji innych działań Samorządu Województwa Mazowieckiego w zakresie dziedzictwa kulturowego. Ankiety od mieszkańców przyjmowane były do 27 września.
Bogumiła Nowak
Fot. Archiwum
Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis