Dwie wojny światowe, które przetoczyły się przez Sochaczew, praktycznie pozbawiły miasto zabytków. Dlatego cieszy każda inicjatywa mająca na celu uratowanie ocalałych z wojennych zawieruch budynków. Tak stanie się w przypadku najpiękniejszej sochaczewskiej kamienicy usytuowanej na rgu ulic Farnej i Toruńskiej.
Od lat informowaliśmy o fatalnym stanie najpiękniejszej z sochaczewskich kamienicy, znajdującej się przy ulicy Farnej. Budynek, który spadkobiercy byłych właścicieli chcieli kilka lat temu przekazać miastu, po wyprowadzeniu z niego lokatorów popadał w coraz większą ruinę. Co jakiś czas wybuchały w nim pożary, powodowane przez zamieszkujących tam bezdomnych. To właśnie dzicy lokatorzy doprowadzili do jego totalnej degradacji.
Ale to już historia i wkrótce kamienica odzyska swój dawny blask.
Przywracanie blasku
Stanie się to za sprawą firmy developerskiej, która na terenie Sochaczewa realizuje już kilka inwestycji, w tym budynek wielorodzinny przy Pasażu Żeromskiego. W ostatnim czasie firma nabyła działkę wraz z zabytkową kamienica przy ulicy Farnej. A jej plany dotyczące nabytego zagospodarowania terenu obejmują remont i przywrócenie dawnego blasku perełki architektonicznej jaką jest kamienica przy ulicy Farnej 13.
– Mogę potwierdzić, że teren, na którym znajduje się wspomniany przez państwa zabytek został przez nas nabyty. Jak również to, że zostanie on całkowicie wyremontowany. A tym samym zachowa swoją dotychczasową formę i kształt. Nie mogę jednak obecnie zdradzić więcej szczegółów, ponieważ trwają uzgodnienia z konserwatorem zabytków, co do zakresu prac, jakie zostaną wykonanie w celu uratowania zabytków. Jeżeli tylko wszystkie szczegóły zostaną uzgodnione zostaną państwo przez nas o nich poinformowani – powiedział nam Marcin Orliński.
Odbudowa jak budowa
Jednak patrząc na stan budynku wybudowanego w połowie XIX wieku przez rodzinę Gajewskich, nie trudno odgadnąć, jak wielkie zdanie stoi przez firmą, aby uratować zabytek. Do wymiany jest jego dach. Nie lepiej wygląda sytuacja z wnętrzem kamienicy, które też trzeba całkowicie przebudować. Powód jest prozaiczny. Stropy pomieszczeń, wykonane z drewna i pamiętające jeszcze XIX wiek, w każdej chwili grożą zawaleniu.
Jakby tego było mało wnętrze kamienicy było wielokrotnie przebudowywane, także już dawno straciło swoje pierwotne założenie. A jego przywrócenie nie wchodzi w grę. Chodzi o wysokość pomieszczeń, która nie odpowiada obecnym normom. Po prostu są one za niskie, co bez ich przebudowy wyklucza adaptację na przykład na cele mieszkalne. Także otoczenie samego budynku będzie nie lada wyzwaniem. Niewykluczone, że trzeba będzie wzmocnić mur oporowy od strony ulicy Toruńskiej tak, aby nie doszło do osunięcia się skarpy, którą podtrzymuje. Do tego dochodzi konieczność odbudowy zewnętrznych schodów prowadzących na piętro kamienicy.
Ocalona od zagłady
Takiej degradacji można byłoby uniknąć. Wystarczyłby, aby poprzednie władze miasta zgodziłyby się na jej przejęcie za darmo, o co wprosili spadkobiercy właścicieli budynku. Jednak poprzedni burmistrz nie był tym zainteresowany. Jak tłumaczono budynek byłby zbyt dużym obciążeniem dla samorządu. Zabrzmiało to dość dziwnie w sytuacji, gdy na jego remont można było otrzymać środki zewnętrzne i urządzić w nim filię Muzeum Ziemi Sochaczewskiej.
Nic jednak z tego nie wyszło i budynek zaczął popadać w coraz większą ruinę, ponieważ właściciele nie mieli środków na jego remont. Jak wynika z naszych informacji w pewnym momencie rozważali nawet jego wyburzenie. Na szczęście, dzięki staraniom Stowarzyszenia Nasz Zamek, kamienica została wpisana w 2012 roku do rejestru zabytków.
Dodajmy, że wzbudza on zachwyt nie tylko mieszkańców Sochaczewa. Kilka lat temu zainteresowali się nim studenci Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Wizja rewitalizacji zabytkowej kamienicy przy ulicy Farnej zatytułowana „Kamienica Farna 13 – galeria sztuki współczesnej” – autorstwa Eweliny Cisek i Artura Kozłowskiego – otrzymała pierwszą nagrodę na organizowany od lat przez miejski samorząd konkursie architektonicznym. Przedstawiona przez nich koncepcja zakładała zaadoptowanie kamienicy na filię Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą oraz dobudowanie do niej lekkiego pawilonu wystawienniczego.
Jerzy Szostak
Fot.: Jerzy Szostak
Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis