Za nami wyjątkowy rok, nie tylko ze względu na pandemię, ale też gwałtowny wzrost ilości śmieci produkowanych w gospodarstwach domowych. Programy wsparcia rodzin, niskie bezrobocie, systematycznie rosnąca płaca minimalna – napędzają konsumpcję, a każdy zakup ostatecznie wiąże się z wytworzeniem odpadu.
Śmieci przybywa na potęgę
W minionym roku, w I kwartale z terenu miasta zabrano 1900 ton śmieci, a w IV już ponad 3100 ton, czyli o ponad 60 proc. więcej. Kolejnym ciosem była zmiana przepisów zobowiązująca samorządy do rozliczania się z firmami śmieciowymi powykonawczo, czyli za każdą odebraną tonę. W praktyce oznaczało to, że comiesięczne rachunki wystawiane miastu przez Partnera wzrosły z 630 tys. do nawet 1,1 mln.
– W 2019 do koszy i worków trafiło łącznie 7,9 tys. ton odpadów, a w 2020 aż 10,5 tys. ton. To bardzo duży skok, aż o jedną trzecią, który prędzej czy później musi przełożyć się na opłatę wnoszoną przez mieszkańców – mówi z-ca burmistrza Dariusz Dobrowolski.
W 2018 roku wydatki ratusza na gospodarkę odpadami sięgnęły 5,3 mln, rok później 6,75 mln, a w 2020 skoczyły do 9,26 mln. Przyglądając się tym danym nawet największy optymista stwierdzi, że 23 zł od mieszkańca nie uda się utrzymać.
Będzie drożej?
Samorząd miasta nie kryje, że przy obecnych stawkach system nie bilansuje się i trzeba do niego dokładać. By zrównać wpływy z kosztami w listopadzie ub. roku rada miasta dosypała do niego 680 tys. zł. Jak wylicza ratusz, bez tej dopłaty już jesienią ubiegłego roku przeciętny Kowalski powinien płacić ok. 28-29 złotych.
Z tymi samymi problemami co miasto mierzą się gminy powiatu sochaczewskiego, gdzie średnia opłata osiągnęła poziom 33 zł. Tam, gdzie wójtowie rozstrzygają przetargi, ceny idą w górę. Podstawowa stawka w Młodzieszynie to 32 zł, w Brochowie 34 zł, a w Rybnie i Nowej Suchej 36 zł. Nowego operatora, na okres lipiec 2021 – czerwiec 2022 szuka gmina Sochaczew (obecna stawka to 34 zł). Oferty przetargowe wójt Orliński otwiera 20 kwietnia.
Związane ręce
Ratusz poszukuje firmy, która od lipca do końca grudnia br. zajmie się zgodnym z prawem zbieraniem, transportem i recyklingiem odpadów wytwarzanych w naszych domach, gdyż obecna umowa z firmą Partner wygasa 30 czerwca. Ile firm złoży oferty, jak oszacują koszt półrocznej współpracy z miastem? Przekonamy się po 21 kwietnia, gdyż do tego dnia ratusz czeka na oferty przetargowe.
– Nie mamy wpływu na ilość odpadów, ani na oczekiwania cenowe firm przystępujących do przetargu. W tym procesie rola samorządu jest mocno ograniczona, tzn. burmistrz wyłania wykonawcę usługi, wprowadza go na rynek, a rada ustala opłatę, która powinna pokryć koszty działania systemu. Miasto nie może zarabiać na gospodarce odpadami, więc opłata jest ściśle powiązana z kwotą, jakiej na przetargu zażądał najtańszy wykonawca tej usługi – wyjaśnia Dariusz Dobrowolski.
I przypomina, że to już drugi przetarg w tym roku, gdyż pierwszy został unieważniony. Wówczas umową obejmującą okres od lipca 2021 do końca czerwca 2022 roku zainteresował się tylko Remondis, żądając za jej realizację niemal 13,6 mln, tymczasem ratusz oszacował wartość kontraktu na 11,8 mln zł.
Aplikacja znajdzie „zapominalskich”
Skutecznym sposobem walki z osobami pozostającymi poza systemem może się okazać wdrażana w UM aplikacja wykrywająca niespójności w deklaracjach śmieciowych. Udostępniło ją miasto Świdnik, które w krótkim czasie „znalazło” 1,4 tys. mieszkańców unikających rachunków za śmieci. Analizując dane z kilku różnych rejestrów system wskazuje, że pod danym adresem np. mieszkają cztery osoby korzystające z pomocy społecznej, ale w deklarację śmieciową wpisane są tylko dwie. Alarmuje, gdy pod innym adresem w deklaracji są dwie osoby, a zużycie wody takie, jakby mieszkało pięć.
Wkrótce ratusz zacznie wprowadzać do niego dane osób, które złożyły deklaracje śmieciowe, dane o zużyciu wody udostępnione przez ZWiK, listy rodzin korzystających z dodatków mieszkaniowych, korzystających ze świadczeń pomocy społecznej oraz informacje o uczniach zapisanych do szkół podstawowych.
W 2014 roku wydział ochrony środowiska miał w swym systemie 33.400 osób, a w 2020 już tylko 31.700. Nawet gdyby przyjąć, że część mieszkańców zbudowała domy w gminach powiatu, wyjechała na studia czy za granicę, to i tak brakuje 1500 osób, które powinny płacić za śmieci, a tego nie robią. Aplikacja pozwoli uszczelnić ten system i prowadzić bardziej szczegółowe kontrole.
Warto złożyć korektę deklaracji
Na początku do rodzin, gdzie system wskaże jakieś niezgodności, będą wysyłane pisma z prośbą o złożenie wyjaśnień. Dostaną czas na skorygowanie deklaracji, bo nie można z góry zakładać, że każda osoba spoza systemu świadomie unika płacenia za śmieci.
W kolejnych etapach do aplikacji trafią dane dzieci zapisanych do żłobka, przedszkoli, osób objętych wsparciem DDPS, korzystających z programu 500 Plus, wyprawki szkolnej (300 Plus) czy programu Sochaczewska Karta Mieszkańca.
O tym, że aplikacja wdrażana już przez kilkadziesiąt samorządów w Polsce jest skuteczna pisał ostatnio PAP Samorządowy. W Łęcznej krzyżowa kontrola wychwyciła blisko 500 adresów, gdzie wystąpiły rozbieżności i gdy urząd poprosił o wyjaśnienia, do systemu dopisało się prawie 200 osób. Kamienna Góra sprawdziła 700 mieszkań oznaczonych jako niezamieszkane i w 300 przypadkach ich właściciele otrzymali wezwania do weryfikacji danych.
Apel do wspólnot i spółdzielni
Choć współpraca ratusza z zarządami wspólnot oraz spółdzielni mieszkaniowych układa się coraz lepiej, warto do nich zaapelować, by w miarę swych możliwości jeszcze intensywniej weryfikowały faktyczną liczbę osób zamieszkujących w danym lokalu.
– To leży w naszym wspólnym interesie. Pamiętajmy, że jednym z głównych czynników wpływających na stawkę śmieciową jest liczba osób objętych systemem. Im więcej będzie osób uczciwie rozliczających się za odbiór odpadów, tym większa szansa na niższe stawki – podsumowuje wiceburmistrz.
źródło: UM
Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis